Η Εφοδιαστική Αλυσίδα (ΕΑ) βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σημαντικής τεχνολογικής μετατόπισης. Η χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (ΔτΠ - Internet of Things) και η Ακροδικτυακή Υπολογιστική (Edge Computing), έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη σύγχρονων μηχανισμών ιχνηλάτησης (traceability), οι οποίοι επιτρέπουν την σχεδόν πλήρη ταυτοποίηση και καταγραφή προϊόντων και διαδικασιών κατά μήκος της ΕΑ. Πράγματι, η χρήση τεχνολογιών ΔτΠ όπως ενσωματωμένων αισθητήρων (π.χ. RFID, BLE), καθώς και υπολογιστικών συστημάτων ακροδικτύακης υπολογιστικής, αλλά και κατανεμημένων υπολογιστικών αρχιτεκτονικών όπως είναι η τεχνολογία Κατανεμημένου Καθολικού (Blockchain), επιτρέπουν την συλλογή και επεξεργασία δεδομένων ιχνηλάτησης (όπως θερμοκρασία, υγρασία, τρέχουσα θέση κτλ) σε όλο το μήκος της ΕΑ, από την παραγωγή, την αποθήκευση, μέχρι τη διανομή και τα τελικά σημεία πώλησης.

Παρόλο που η παραπάνω εξέλιξη συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση πλήθους επιχειρησιακών αναγκών, όπως η κατανεμημένη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων ιχνηλάτησης, η μείωση κόστους διανομής/ανάκλησης προϊόντων, η ασφάλεια και η ποιότητα των προϊόντων και η συμμόρφωση με τη σχετική νομοθεσία, η μετατροπή των δικτύων εφοδιασμού σε πολύπλοκα και διασυνδεδεμένα κυβερνο- φυσικά συστήματα δημιουργεί νέες προκλήσεις ασφάλειας (security) και αξιοπιστίας (reliability).

Οι σχετικές απειλές ασφάλειας αφορούν το επίπεδο του υλικού, του λογισμικού και της διαχείρισης των παραγόμενων δεδομένων. Στο επίπεδο του υλικού, οι απειλές ασφάλειας περιλαμβάνουν τη φυσική τροποποίηση ή και αλλοίωση (tampering) των συσκευών ΔτΠ που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία ιχνηλάτησης της ΕΑ, επιθέσεις αντιγραφής-κλωνοποίησης των συσκευών και σε άλλες επιθέσεις που βασίζονται στις εγγενείς αδυναμίες ασφάλειας των εν λόγω συσκευών (χαμηλή επεξεργαστική ισχύ, αξιοπιστία κλτ), με αποτέλεσμα τα σχετικά δεδομένα να μην θεωρούνται πάντοτε αξιόπιστα και ασφαλή.

Συνεπώς είναι αναγκαία η περαιτέρω έρευνα για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων σε επίπεδο υλικού για την ταυτοποίηση και προστασία των συσκευών. Σε επίπεδο λογισμικού και επεξεργασίας δεδομένων, η έλλειψη υποδομών εμπιστοσύνης κατάλληλων για το περιβάλλον των σύγχρονων ΕΑ συμβάλλει στην εμφάνιση απειλών όπως είναι η μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, η παραβίαση της ακεραιότητας και της εμπιστευτικότητας των παραγόμενων δεδομένων και κατά συνέπεια η αδυναμία ταυτόχρονης επαλήθευσης της πηγής και της ακεραιότητας των δεδομένων (data provenance).

Σκοπός της παρούσας ερευνητικής πρότασης είναι η ανάπτυξη μια κατανεμημένης αρχιτεκτονικής τόσο σε επίπεδο λογισμικού όσο και υλικού, για την ασφάλεια των διαδικασιών και των δεδομένων ιχνηλάτησης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, η οποία θα βασίζεται σε καινοτόμες τεχνολογίες Κατανεμημένου Καθολικού (blockchain) και έξυπνων συμβολαίων, καθώς και σε ενσωματωμένα συστήματα ασφάλειας. Η εν λόγω αρχιτεκτονική θα προσφέρει μια κατανεμημένη υποδομή εμπιστοσύνης (distributed trust infrastructure), μηχανισμούς ασφάλειας για τον εξατομικευμένο έλεγχο πρόσβασης (fined-grained access control), για την προστασία της ιδιωτικότητας των δεδομένων (data privacy), καθώς και ενσωματωμένους μηχανισμούς αυθεντικοποίησης συσκευών (device authentication), προστασίας κλωνοποίησης (unclonability) και αξιοπιστίας των εμπλεκόμενων τεχνολογιών ΔτΠ ιχνηλάτησης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας.

Η σχεδίαση και ανάπτυξη της προτεινόμενης αρχιτεκτονικής θα βασιστεί στην συλλογική προσπάθεια των εμπλεκόμενων φορέων, και στη συμπληρωματικότητά τους ως προς τις τεχνολογικές (ασφάλεια, κατανεμημένα συστήματα, ενσωματωμένα συστήματα) και επιχειρησιακές απαιτήσεις. Μέσα από μία επαναληπτική μέθοδο συλλογής προδιαγραφών (με τη βοήθεια του τελικού χρήστη "Φλωρίδης ΑΕΒΕΚ"), μελέτης της υφιστάμενης τεχνολογίας ιχνηλάτησης (της εταιρείας iTrack), ανάπτυξης της πρωτότυπης κατανεμημένης πλατφόρμας (από τα Πανεπιστήμια Πειραιά και Θεσσαλίας) και των πρωτότυπων συσκευών ιχνηλάτησης ΔτΠ (από τα Πανεπιστήμια Πειραιά και Ιωαννίνων) θα αναπτυχθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί ασφάλειας υλικού και λογισμικού και θα αναπτυχθεί η ολοκληρωμένη πλατφόρμα, η οποία θα ενσωματώνει τους παραπάνω μηχανισμούς ασφάλειας, λαμβάνοντας υπόψη πραγματικές απαιτήσεις ασφάλειας και λειτουργικότητας σε διάφορους τύπους ΕΑ. Η υλοποίηση της προτεινόμενης πρότασης, φιλοδοξεί, με τη διεξαγωγή έρευνας υψηλού επιπέδου και την εφαρμογή λύσεων σε πραγματικό περιβάλλον, να οδηγήσει στη δημιουργία καινοτόμων λύσεων ασφάλειας για την ιχνηλάτηση της ΕΑ, προσφέροντας σημαντικά ερευνητικά και επιχειρησιακά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην Ελληνική οικονομία.