Η σύγχρονη ευρωπαϊκή και ελληνική κουλτούρα προσανατολίζεται σήμερα στην αναζήτηση θεραπευτικών και προληπτικών παραγόντων φυσικής προέλευσης για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών. Ωστόσο υπάρχουν ελάχιστα συμπληρώματα διατροφής που στοχεύουν στη βελτίωση της υγείας των ασθενών με καρδιαγγειακή νόσο (ΚΝ: στεφανιαία νόσος, ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική
αρτηριακή νόσος) και δεν στηρίζονται σε κλινικές μελέτες. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι ασθενείς με υψηλούς παράγοντες κινδύνου για ΚΝ στερούνται επαρκούς πρωτογενούς πρόληψης με παράγοντες που έχουν ταυτόχρονη ευεργετική δράση στο ενδοθήλιο και αναστέλλουν την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων ώστε να αποτραπούν οι κλινικές εκδηλώσεις της ΚΝ .
Σκοπός της παρούσας ερευνητικής πρότασης είναι η ανάπτυξη ενός καινοτόμου συμπληρώματος διατροφής που θα προκύψει από τον συνδυασμό βιοδραστικών συστατικών εδώδιμων ελληνικών μούρων και μύρτιλων, και θα στοχεύει στη βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας των ασθενών με υψηλούς
παράγοντες κινδύνου για ΚΝ. Για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου, αρχικά, θα συλλεγούν εδώδιμα είδη των οικογενειών Moraceae, Rosaceae και Ericaceae που βιβλιογραφικά δεδομένα δείχνουν ότι επιδρούν στην αθηροθρόμβωση. Θα παραληφθούν εκχυλίσματα/εμπλουτισμένα κλάσματα με τεχνικές φιλικές προς
το περιβάλλον και με τη χρήση τεχνολογιών αιχμής θα απομονωθούν και θα ταυτοποιηθούν βιοδραστικά απομονωμένα συστατικά. Στη συνέχεια, θα πραγματοποιηθεί διερεύνηση της αντι-αθηροθρομβωτικής
δράσης των εκχυλισμάτων/εμπλουτισμένων κλασμάτων/απομονωμένων ουσιών in vitro. Θα εφαρμοστούν η συσσωρευομετρία, η κυτταρομετρία ροής και καινοτόμες μεθοδολογίες όπως η παραγωγή των
εξωκυττάριων παγίδων ουδετεροφίλων και η λειτουργικότητα των πρόδρομων ενδοθηλιακών κυττάρων για την μελέτη της αντιαθηρογόνου, αντιαιμοπεταλιακής και αντιθρομβωτικής δράσης τους. Τα εκχυλίσματα/εμπλουτισμένα κλάσματα με την καλύτερη δράση στα in vitro πειράματα (έως 4) θα χορηγηθούν σε in vivo πειραματικά μοντέλα μυών ApoE−/− για να μελετηθεί η επίδρασή τους στη μυοκαρδιακή λειτουργία και την εξέλιξη, έκταση και σταθερότητα των αθηρωματικών πλακών. Ακολούθως θα μελετηθεί η δράση των δραστικότερων εκχυλισμάτων/εμπλουτισμένων κλασμάτων στη μείωση της
έκτασης του εμφράγματος σε μοντέλο μυών με μεταβολικό σύνδρομο και θα διερευνηθεί ο υποκείμενος καρδιοπροστατευτικός μηχανισμός. Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί μελέτη τοξικότητας ώστε να διασφαλιστεί το προφίλ ασφάλειας των συστατικών που θα χρησιμοποιηθούν για πιλοτική μορφοποίηση και παραγωγή του νέου συμπληρώματος διατροφής. Η παραγωγή των πιλοτικών παρτίδων θα γίνει από
την εταιρεία UNI-PHARMA παράλληλα με την ανάπτυξη, εφαρμογή και επικύρωση των μεθόδων ελέγχου του τελικού προϊόντος. Τέλος, το νέο συμπλήρωμα διατροφής, θα δοκιμαστεί σε πιλοτική κλινική μελέτη σε 40 ασθενείς με υψηλούς παράγοντες κινδύνου ΚΝ. Το πρωτογενές καταληκτικό σημείο της μελέτης είναι η μεταβολή στον δείκτη ενδοθηλιακής λειτουργίας FMD και δευτερογενή καταληκτικά σημεία είναι η μέτρηση αρτηριακής σκληρίας και του πάχους του αρτηριακού τοιχώματος (υπερηχογράφημα καρωτίδων και μηριαίων αρτηριών) καθώς και βιοδείκτες ενδοθηλιακής λειτουργίας και οξειδωτικού στρες.
Το BLOODY-BERRY αναμένεται να ενισχύσει σύγχρονες "πράσινες" διαδικασίες παραγωγής φυτικών εκχυλισμάτων από καλλιέργειες εδώδιμων μούρων/μύρτιλων. Ακόμη, θα προσδιορίσει τις αντι-αθηροθρομβωτικές δράσεις των συστατικών τους με in vitro και in vivo δοκιμασίες και τα ευεργετικά αποτελέσματά τους θα αναδειχθούν μέσα από την διενέργεια κλινικής μελέτης σε ασθενείς
με υψηλούς παράγοντες κινδύνου ΚΝ. Σημαντικότατο όφελος του έργου είναι η ανάπτυξη ενός ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ
προϊόντος, που θα μπορούσε αποδεδειγμένα να δρα σαν πρωτογενής πρόληψη μειώνοντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Συμπερασματικά, η συνεργασία της UNI-PHARMA και του ακαδημαϊκού κλάδου στα πλαίσια του έργου BLOODY-ΒERRY θα δημιουργήσει και θα διαδώσει τεχνογνωσία ενώ μακρόπνοα θα αποφέρει καρπούς για την επιστημονική κοινότητα, την εθνική οικονομία και την υγεία.
Στα πλαίσια του BLOODY-BERRY θα επιτευχθούν οι παρακάτω στόχοι:
- Συλλογή εδώδιμων καρπών της ευρύτερης οικογένειας των μούρων από Έλληνες καλλιεργητές και παρασκευή εκχυλισμάτων/εμπλουτισμένων κλασμάτων/απομονωμένων ουσιών με σύγχρονες μεθόδους εκχύλισης και απομόνωσης, φιλικές προς το περιβάλλον
- Μελέτη της αντι-αθηροθρομβωτικής επίδρασης των εκχυλισμάτων/εμπλουτισμένων κλασμάτων με τις πιο ενδεδειγμένες τεχνικές in vitro
- Επιβεβαίωση της αντι-αθηροθρομβωτικής δράσης σε in vivo μοντέλα και των δύο φύλων
- ΑΝΑΠΤΥΞΗ/Παραγωγή ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
- Διενέργεια πιλοτικής κλινικής μελέτης σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ΚΝ με το νέο συμπλήρωμα διατροφής
Για την υλοποίηση του έργου θα συνεργαστούν μια ελληνική Φαρμακευτική εταιρεία (UΝΙ-PHARMA) με ερευνητικούς φορείς (ΕΚΠΑ, ΠΙ). Η ερευνητική ομάδα του έργου αποτελείται από διακεκριμένους επιστήμονες στο χώρο της Θρόμβωσης, της Χημείας Φυσικών προϊόντων, της Φαρμακολογίας και της Καρδιολογίας, διασφαλίζοντας την εκπλήρωση όλων των στόχων του έργου
Το παρόν έργο έχει ως κύριο στόχο την ανάπτυξη και παραγωγή ενός νέου καινοτόμου συμπληρώματος διατροφής που θα περιέχει βιοδραστικά συστατικά με αντι-αθηροθρομβωτική δράση από επιλεγμένα είδη μούρων και μύρτιλων ελληνικής καλλιέργειας. Η παρούσα πρόταση καλύπτει όλους τους στόχους που καθορίζονται από τη δράση «ΕΡΕΥΝΩ–ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ–ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ». Ειδικότερα τα αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου είναι:
- η ανάπτυξη σύγχρονων φιλικών προς το περιβάλλον διαδικασιών εκχύλισης και απομόνωσης για την παρασκευή καινοτόμων βιοδραστικών εκχυλισμάτων από καρπούς της ευρύτερης οικογένειας των μούρων.
- η ανάδειξη των θεραπευτικών ιδιοτήτων των συστατικών των με τη διερεύνηση της αντι-αθηροθρομβωτικής τους δράσης με in vitro και in vivo δοκιμασίες
- η ανεύρεση του μηχανισμού δράσης
- η πιστοποίηση της ευεργετικής δράσης με τη διενέργεια κλινικής μελέτης σε ασθενείς με χαρακτηριστικά υψηλού ή πολύ υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο (ΚΝ)
- η ανάπτυξη νέου συμπληρώματος διατροφής με βιοδραστικά συστατικά από καρπούς μύρτιλων και μούρων της ελληνικής βιοποικιλότητας
- η κινητοποίηση της φαρμακευτικής βιομηχανίας με στόχο την παραγωγή καινοτόμων φυτικών προϊόντων (επενδύσεις σε νέους χώρους παραγωγής, πρόσληψη νέου προσωπικού)
- η συνεργασία βιομηχανίας και ΑΕΙ για την έρευνα και ανάπτυξη νέων καινοτόμων φαρμακευτικών προϊόντων
Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η πιθανή εύρεση ευεργετικής επίδρασης του νέου συμπληρώματος διατροφής θα ήταν εξαιρετικά ωφέλιμη για την πρωτογενή πρόληψη ασθενών με χαρακτηριστικά υψηλού ή πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου, τόσο από ιατρικής όσο και από οικονομικής άποψης.
Με βάση τα αναμενόμενα αποτελέσματα, όλοι οι φορείς της σύμπραξης θα αποκομίσουν σημαντικά οφέλη.
Η συμμετοχή της UNI-PHARMA στο πρόγραμμα συνδυάζεται με τους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας οι οποίοι είναι: α) η εισαγωγή στην αγορά νέων θεραπευτικών λύσεων για πρωτογενή πρόληψη της ΚΝ, β) η εξασφάλιση συνεχούς ροής νέων και καινοτόμων προϊόντων, γ) η στρατηγική τοποθέτηση στις ανερχόμενες αγορές όπως είναι τα συμπληρώματα διατροφής και τα φάρμακα φυτικής προέλευσης, δ) η δημιουργία στρατηγικών συμμαχιών με ερευνητικά ιδρύματα (ΕΚΠΑ, ΠΙ), ε) η ανάπτυξη τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης καινοτόμων προϊόντων, και στ) η επένδυση στην έρευνα-δημιουργία νέας τεχνογνωσίας.
Μελέτες για τα εκχυλίσματα μούρων και γενικά απομονωμένων πολυφαινολικών μορίων υπερτονίζουν ότι τα παραγόμενα δραστικά κλάσματα της μελέτης μας αναμένεται να έχουν σημαντική ευεργετική επίδραση στην αθηροθρόμβωση. Έτσι, ο ενδεχόμενος κίνδυνος αποτυχίας ανάπτυξης του προϊόντος λόγω της έλλειψης
δραστικότητας ή της μη ασφάλειας των εκχυλισμάτων των μούρων είναι ο ελάχιστος δυνατός. Ωστόσο, ακόμη και στην περίπτωση που το προϊόν δεν έχει την αναμενόμενη αποτελεσματικότητα, τα επιστημονικά ευρήματα από την σε βάθος και στοχευμένη μελέτη μας ικανοποιούν τους στόχους όλων των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και του κοινωνικού συνόλου.
Η UNI-PHARMA επενδύει σημαντικούς πόρους ως κίνητρο για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών μέσα από διαδικασίες διεθνών προδιαγραφών και παρακολουθεί τις θεραπευτικές εξελίξεις μέσα από οργάνωση και χρηματοδότηση εκπαιδευτικών και ερευνητικών προγραμμάτων. Η εταιρεία στηρίζει επιλεγμένα
ερευνητικά προγράμματα πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, χρηματοδοτώντας διάφορα στάδια των κλινικών
δοκιμών τους ώστε να είναι σε θέση να εξασφαλίζει δικαιώματα από την είσοδο καινοτόμων προϊόντων στην αγορά. Τα Πανεπιστήμια ΕΚΠΑ&ΠΙ με την συμμετοχή τους στο πρόγραμμα θα ενδυναμώσουν την συνεργασία τους με την βιομηχανία για την έρευνα και παραγωγή νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων ή συμπληρωμάτων διατροφής.
Είναι γενική εκτίμηση της ομάδας του έργου ότι η επιλογή της ερευνητικής δράσης στα πλαίσια του έργου BLOODY-BERRY, είναι ικανή να υποστηρίξει με επάρκεια μέσο-μακροπρόθεσμα ερευνητικά και καινοτόμα εγχειρήματα για την ανάπτυξη νέων και πολλές φορές διαφοροποιημένων προϊόντων και υπηρεσιών και να προσδώσει πολλαπλασιαστικά οφέλη με την συμμετοχή πολλών άλλων κλάδων της εθνικής οικονομίας
