Το έργο CANNABinAutism είναι μία συνεργασία μεταξύ ελληνικών ερευνητικών φορέων και επιχειρήσεων που σκοπεύει στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας αγωνιστών και ανταγωνιστών του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος σε ζωικό μοντέλο του αυτισμού. Θα χρησιμοποιηθεί το γενετικό μοντέλο αυτισμού επίμυος Fmr1 knock out (KO), το οποίο βασίζεται στο αξιόπιστο μοντέλο αυτισμού Fmr1KO στον μυ. Αυτή η γενετική τροποποίηση στον επίμυ αποτελεί πρόσφατη κατάκτηση της γενετικής, δεδομένου ότι μέχρι πρότινος τέτοιες τροποποιήσεις ήταν εφικτές μονάχα στον μυ. Θα διερευνήσουμε το βιοφαινότυπο του συγκεκριμένου προκλινικού μοντέλου αυτισμού εστιάζοντας στο ενδοκανναβινοειδές και στο γλουταματεργικό σύστημα νευροδιαβίβασης, καθώς και στους σχετιζόμενους μηχανισμούς πλαστικότητας του εγκεφάλου, με συμπεριφορικές, ηλεκτροφυσιολογικές, κυτταρικές και μοριακές προσεγγίσεις. Θα αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα εκχυλισμάτων βιομηχανικής κάνναβης, απομονωμένων φυτοκανναβινοειδών και συνθετικών κανναβινοειδών για την τροποποίηση αυτού του ενδοφαινότυπου και την ανάσχεση της συμπτωματολογίας αυτισμού, όπως αυτή προσομοιώνεται με τη χρήση του πειραματικού μοντέλου επίμυος Fmr1KO.

Ο αυτισμός είναι μία νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αδυναμία ανάπτυξης ολοκληρωμένων κοινωνικών επαφών και συναισθηματικών σχέσεων, καθυστέρηση στη ανάπτυξη του λόγου, γνωστικά ελλείμματα, στερεοτυπικού χαρακτήρα συμπεριφορά, υπερβολική απόκριση σε αισθητικά ερεθίσματα και συννοσηρότητα με νευρολογικές παθήσεις. Τα ποσοστά επιπολασμού της νόσου στον παιδικό πληθυσμό ειναι υψηλά, με 1 στα 1000 παιδιά να υποφέρουν από αυτισμό, στην πλειοψηφία τους αγόρια.

Η φαρμακολογική θεραπευτική παρέμβαση στον αυτισμό έχει μικρή αποτελεσματικότητα, κυρίως λόγω της ελλιπούς γνώσης για το νευροβιολογικό υπόστρωμα της νόσου, εστιάζοντας στη χρήση αντιψυχωσικών φαρμάκων λόγω της κατασταλτικής τους δράσης στη συμπεριφορά. Όμως, προλκινικές μελέτες προτείνουν ότι το ενδοκανναβινοειδές σύστημα πιθανόν εμπλέκεται στην συμπτωματολογία του αυτισμού, ενώ κλινικές παρατηρήσεις υποδεικνύουν ότι εκχυλίσματα κάνναβης πλούσια σε κανναβιδιόλη (CBD) δύναται να είναι αποτελεσματικά για τα αυτιστικά παιδιά.

Το έργο CANNABinAutism βασίζεται σε αυτά τα ευρήματα και σκοπεύει, μέσω της συγκρότησης μιας διεπιστημονικής ομάδας έμπειρων ερευνητών, να προσδιορίσει την επίδραση συγκεκριμένων φαρμακολογικών χορηγήσεων κανναβινοειδών (εκχυλίσματα κάνναβης συγκεκριμένης σύνθεσης σε CBD και Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη (ΤΗC), απομονωμένα φυτοκανναβινοειδή (CBD) ή συνθετικά κανναβινοειδή) στην εμφάνιση συμπτωματολογίας που προσομοιάζει τον αυτισμό στον επίμυ Fmr1KO.

Τα εκχυλίσματα κάνναβης και τα φυτοκανναβινοειδή θα παραχθούν από τρεις ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης με χαμηλά επίπεδα THC, και με ενδιάμεσα ή υψηλά επίπεδα CBD. Θα εφαρμοστούν «πράσινες» προσεγγίσεις για την καλλιέργεια, απομόνωση και ανάλυση των προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης (εκχυλισμάτων ή καθαρών ουσιών) που θα παραχθούν σε εργαστηριακή και σε πιλοτική κλίμακα.

Τα εκχυλίσματα κάνναβης, τα φυτοκανναβινοειδή και τα συνθετικά κανναβινοειδή θα χορηγηθούν σε αρσενικούς και θηλυκούς επίμυς Fmr1KO ώστε να προσδιοριστεί εάν, σε ποιο βαθμό και προς ποια κατεύθυνση αυτοί οι φαρμακολογικοί χειρισμοί μπορούν να τροποποιήσουν την συμπτωματολογία του αυτισμού σε προκλινικό επίπεδο. Ερευνητικά δεδομένα από πολλαπλά επίπεδα βιολογικής οργάνωσης – συμπεριφοράς, νευροβιολογίας, ηλεκτροφυσιολογίας, μικρομορφολογίας, και μεταγραφώματος – θα απαρτιωθούν σε μεταφραστικό επίπεδο, προβάλλοντας μια τελική απεικόνιση, δυναμικού χαρακτήρα, ενός συγκεκριμένου βιο-ενδοφαινότυπου με στόχο την κατανόηση του υποστρώματος του αυτισμού και της θεραπευτικής του προσέγγισης.

Το έργο CANNABinAutism αναπτύσσεται σε πολλαπλά επίπεδα, από το σπόρο της κάνναβης έως τη νευροβιολογία και τη θεραπευτική διαταραχών του ΚΝΣ, διαμέσου της φαρμακογνωσίας και της χημείας φυσικών προϊόντων. Η υλοποίησή του θα ισχυροποιήσει τη δυναμική, την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα όλων των συνεργαζόμενων φορέων του.