Επιτροπή Ερευνών Π.Ι.

Share

Picture123

Κατασκευάζοντας το «νέο σοσιαλιστικό άνθρωπο». Θέσεις και αντιθέσεις στα ελληνικά και ελληνόγλωσσα αναγνωστικά βιβλία της αριστεράς (1927-1944)/5047621
THE MAKING OF THE NEW SOCIALIST MAN: POSITIONS AND CONTRADICTIONS IN THE GREEK AND GREEK-LANGUAGE READING SCHOOL TEXTBOOKS OF THE LEFT (1927-1944)
82618
ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ
12-02-2020
27-08-2022
45.545,49 €

Αντικείμενο του ερευνητικού έργου αποτέλεσε η διερεύνηση των παιδαγωγικών, ιδεολογικών, κοινωνικών και πολιτικών αρχών, καθώς και των στερεοτύπων και της γλώσσας των αναγνωστικών τα οποία γράφτηκαν από Έλληνες ή ελληνόφωνους αριστερούς παιδαγωγούς με διακηρυγμένο στόχο τη διαμόρφωση του νέου ανθρώπου της σοσιαλιστικής κοινωνίας, καθώς και η σύγκριση των αναγνωστικών αυτών μεταξύ τους. Οι παραπάνω κατηγορίες διερευνήθηκαν λαμβάνοντας υπόψη την αλλαγή του σημείου εστίασης, που το διαφορετικό κοινωνικό και πολιτικό συγκείμενο επιφέρει σε κάθε περίπτωση. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκε η εφαρμογή των αρχών της πολυτεχνικής εκπαίδευσης (σταθερά της παιδαγωγικής θεωρίας και πρακτικής στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες) στα αναγνωστικά βιβλία και ο συνακόλουθος στόχος της διαμόρφωσης του ανθρώπου της «νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας», όπως αυτός προσαρμόζεται στο εκάστοτε κοινωνικό συγκείμενο και διαπλέκεται με τις κοινωνικές, πολιτικές, ιδεολογικές και οικονομικές αλλαγές της ΕΣΣΔ και την πολιτική των κομμουνιστικών κομμάτων. Η έρευνα περιλάμβανε: α) τα αναγνωστικά των μεγάλων και συμπαγών ποντιακών κυρίως πληθυσμών, που βρίσκονταν εγκατεστημένοι πριν το 1917 στη νότια Ρωσία και την Ουκρανία. Με την επανάσταση του 1917 οι πληθυσμοί αυτοί υπάγονται στο νέο σοβιετικό καθεστώς και αναπτύσσουν τη δική τους εκπαιδευτική πολιτική και παράλληλα εφαρμόζουν τις δικές τους λύσεις σχετικά με τη γλώσσα και την ορθογραφία. β) Τα «αναγνωστικά του Βουνού», τα οποία αποτελούν τη μοναδική περίπτωση αναγνωστικών βιβλίων που προέκυψαν ως επίσημη εκπαιδευτική πολιτική από το εαμικό μπλοκ εξουσίας, κατά την περίοδο της Κατοχής και αποτελούν κομμάτι μιας ευρύτερης προσπάθειας της ΠΕΕΑ για την ανασυγκρότηση της ελληνικής εκπαίδευσης και τον συντονισμό της παιδείας με τους σχεδιασμούς για τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της χώρας. Αφετηριακό στοιχείο όλων αυτών των αναγνωστικών αποτέλεσε το κίνημα της Νέας Αγωγής και ειδικότερα οι εκδοχές του Σχολείου Εργασίας των σοσιαλιστικών χωρών που έμειναν γνωστές ως Σχολείο Παραγωγής ή ως πολυτεχνική εκπαίδευση. Το χρονικό εύρος της έρευνας ήταν από το 1927 έως το 1944, καθώς το 1927 εντοπίζονται τα πρώτα αναγνωστικά των Ελλήνων της ΕΣΣΔ, προϊόν των νέων κατευθύνσεων του καθεστώτος, ενώ το 1944 λαμβάνει χώρα η εφαρμογή της εκπαιδευτικής πρότασης της ΠΕΕΑ με τη συγγραφή των αναγνωστικών βιβλίων και τη θεσμοποίηση της εκπαίδευσης στα εδάφη που ήλεγχαν οι αντάρτες.

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να μελετηθούν οι παιδαγωγικές αρχές και το ιδεολογικό περιεχόμενο των αναγνωστικών, τα οποία στοχεύουν στη διαμόρφωση «του νέου ανθρώπου της σοσιαλιστικής κοινωνίας» σε συνάρτηση με το κοινωνικό και πολιτικό τους συγκείμενο, καθώς και να συγκριθούν τα εν λόγω αναγνωστικά μεταξύ τους. Πιο συγκεκριμένα, στόχοι της έρευνας ήταν η: α) καταγραφή και ταξινόμηση των κειμένων των αναγνωστικών βιβλίων σε θεματικές ενότητες σύμφωνα με το κύριο περιεχόμενό τους. β) Συγκριτική εξέταση του θεματικού και αξιακού περιεχομένου των αναγνωστικών μεταξύ τους. Διερεύνηση των διαφοροποιήσεων στα εν λόγω αναγνωστικά βιβλία. γ) Διερεύνηση των παιδαγωγικών αρχών οι οποίες χαρακτηρίζουν τα αναγνωστικά. δ) Συγκριτική εξέταση της γλώσσας και της ορθογραφίας τους. ε) Κριτική κατανόηση των κειμένων με βάση το θέμα και τις αξίες που εμπεριέχουν, καθώς και η μεταξύ τους συσχέτιση και συγκριτική εξέταση για τον προσδιορισμό του ιδεολογικού προσανατολισμού των αναγνωστικών και της συναγωγής συμπερασμάτων για τον τύπο του πολίτη, του εργαζόμενου, του ανθρώπου, του μαχητικού οπαδού, που το εκάστοτε εκπαιδευτικό πλαίσιο τείνει να διαμορφώνει. στ) Μελέτη μέσα από τα ανωτέρω της πορείας και των μεταβολών της αριστερής παιδαγωγικής σκέψης σε συνάρτηση με το εκάστοτε πολιτικό-ιστορικό συγκείμενο.

Με την υλοποίηση της Πράξης ενισχύεται η ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μέσω της ενδυνάμωσης του ανθρώπινου

ερευνητικού δυναμικού. Οι ωφελούμενοι είναι οι νέοι επιστήμονες που συμμετείχαν στην υλοποίηση της πράξης διεύρυναν

τον επιστημονικό τους ορίζοντα και βοηθήθηκαν στην μελλοντική επαγγελματική τους αποκατάσταση

e-max.it: your social media marketing partner